رابطۀ زبان و جنسیت در رمان معاصر فارسی: بررسی شش رمان

پژوهش حاضر به بررسی تفاوت‏های نوشتاری زنان و مردان در رمان‏های معاصر ایران می‏پردازد. هدف از این تحقیق، بررسی این مسئله است که آیا عامل جنسیت به بروز تفاوت‏های نوشتاری در حوزة واژگان و نحو منجر می‏شود یا خیر؟ در این پژوهش، سه رمان چراغ‏ها را من خاموش می‏کنم، کولی کنار آتش، و بازی آخر بانو از نویسندگان زن و سه رمان کافه پیانو، سمفونی مردگان،و ثریا در اغما از نویسندگان مرد تحلیل و بررسی می شود. رمان‏های مطالعه شده با مشخصه‏های زبانی در حوزة واژگان بررسی شده‏اند و معیار این بررسی دیدگاه‏های رابین لیکاف (1975) دربارۀ الگوی گفتار زنانه در گفتمان است. بر اساس دیدگاه لیکاف، زنان با مردان به هنگان سخن گفتن یا نوشتن در استفاده از این موارد متفاوت اند: استفادۀ دقیق از رنگ واژه ها، فرم های مؤدبانه، قیدهای تشدیدکننده، صفات تهی، گفتار غیرمستقیم، پرهیز از رکاکت و دشواژه ها، و تأکید بر تشدیدکننده ها. تحلیل آماریِ هر یک از مشخصه‏ها نشان داد عملکرد زنان نویسندۀ فارسی‏زبان در زمینة استفاده از رنگ واژه‏ها، تردیدنماها، دشواژه‏ها، تشدید کننده‏ها، و تنوع صفات با دیدگاه‏های لیکاف سازگاری دارد و آن را تأیید می‏کند.